Będąc w Brusach nie można zapomnieć o odwiedzeniu skansenu Mistrza Józefa Chełmowskiego. Znajduje się on w miejscowości Brusy – Jaglie, na trasie Brusy – Konarzyny, przy zjeździe z drogi wojewódzkiej nr 236.

Od samego wjazdu, do z pozoru niewielkiego gospodarstwa, oczom turystów ukazuje się fascynujący, wykreowany przez artystę świat, pełen kaszubskich osobliwości i oryginalnych wynalazków, takich jak m.in.: „maszyna do łapania żywiołów” czy „rakieta kosmiczna”. To magiczne miejsce tworzy kompleks zabudowań wraz z ogrodem przedstawiające różnorodną twórczość Kaszubskiego Leonarda da Vinci. Podziwiać tu można m.in. warsztat tkacki, przeróżne narzędzia, tablice historyczne, instrumenty muzyczne (brzozoliść, muzyknos, worbotrep), obrazy i rzeźby. W przydomowym sadzie znajdują się, przedstawiające różne postacie, wykonane w pniach drzew, ule.

Twórca ludowy poprzez swe dzieła nawiązywał do tradycji i historii, świata, kosmosu oraz współczesności i zagrożeń jakie niesie ze sobą cywilizacja, W swoich pracach zachowywał naturalny styl, całkowicie pozbawiony naśladownictwa, toteż na całym świecie jego twórczość jest ceniona za oryginalność i ludowość. Największym dziełem jego życia jest obraz Apokalipsa o długości 55 m, obrazujący apokalipsę św. Jana.

Prace artysty niejednokrotnie nagradzane były na licznych konkursach sztuki ludowej, znajdują się w kilku muzeach w kraju, są również chętnie nabywane przez turystów zagranicznych.

Józef Chełmowski urodził się w Brusach – Jagliach, 26 lutego 1934 r. Tam, w malowniczym obejściu, pełnym rzeźb, obrazów, instrumentów muzycznych i starych przedmiotów -  mieszkał i pracował wyjątkowy twórca.

Twórczością artystyczną zajął się w wieku 40 lat. W 1972 r. po raz pierwszy Jego rzeźby eksponowane zostały na wystawie „Rzeźby ludowej Polski Północnej” w Sopocie. Pierwszą indywidualną wystawę zorganizowało, w 1986 r., Biuro Wystaw Artystycznych w Bydgoszczy. Odtąd uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach kulturalnych. Na przestrzeni minionych lat miał wiele indywidualnych i zbiorowych wystaw w Polsce i za granicą.

Artysta był wielokrotnie doceniany i nagradzany. W 1998 r. Uchwałą Rady Miejskiej w Brusach przyznano mu tytuł Zasłużonego Obywatela Miasta i Gminy Brusy. Uhonorowany również został Medalem Stolema przyznawanym przez Klub Studencki „Pomerania” oraz Medalem Kolberga Mazowieckiego Stowarzyszenia Kultury w Polsce. W 2004 r. został laureatem Pomorskiej Nagrody Artystycznej w kategorii Kultura regionalna. Za wieloletnią pracę twórczą i zasługi dla kultury ludowej, w 2006 r. został odznaczony przez Ministra Kultury srebrnym medalem Gloria Artis.

W sobotę, 6 lipca 2013 r., w wieku 79 lat, w dzień XV Zjazdu Kaszubów, wielki mistrz Józef Chełmowski zakończył swą artystyczną i filozoficzną podróż, pozostawiając świadectwo wspaniałego życia. Życia pełnego pasji, bogatego w emocje, wrażenia, niejednokrotnie wyjątkowe chwile, a zarazem życia skromnego i spokojnego w miejscu, gdzie czas się zatrzymał. Artysta spoczął na cmentarzu parafialnym w Brusach.

Dziś Jego dzieła znajdują się w zbiorach prywatnych kolekcjonerów, m. in.: w Polsce, Francji, Niemczech i Szwecji. Są też ozdobą wielu kolekcji muzealnych w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Największe zbiory znajdują się w Muzeum Zachodnio – Kaszubskim w Bytowie, Muzeum Etnograficznym w Toruniu i Muzeum Narodowym w Gdańsku, Jego prace podziwiać można także w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i Muzeum Etnograficznym w Chojnicach. Na temat Jego oryginalnej twórczości i osobowości powstało kilka realizacji filmowych, setki artykułów prasowych, kilka prac magisterskich i wiele broszur towarzyszących Jego indywidualnym wystawom.

KASZUBSKI LEONARDO DA VINCI – NA RATUNEK JEGO DZIEŁOM

Fundacja im. Józefa i Jadwigi Chełmowskich, opiekująca się skansenem Józefa Chełmowskiego w Brusach – Jagliach, zachęca do finansowego wsparcia warsztatów konserwatorskich dzieł Artysty. Do włączenia się w projekt zaprasza także burmistrz Brus Witold Ossowski– Skansen Józefa Chełmowskiego to kulturalna perła gminy Brusy. Józef Chełmowski był nietuzinkowym Artystą. Warsztaty konserwatorskie to doskonały pomysł, by odnowić i zabezpieczyć jego dzieła przed mijającym czasem i zniszczeniami.

Celem zbiórki jest kwota 15 tys. zł., na organizację warsztatów konserwatorskich, ratujących prace Józefa Chełmowskiego. Zbiórkę można wesprzeć poprzez stronę internetową polakpotrafi.pl/projekt/kaszubski-leonardo-da-vinci-na-ratunek-jego-dzielom. Warsztaty poprowadzi Arkadiusz Ostasz, dyplomowany konserwator dzieł sztuki. Projekt zrealizowany zostanie w okresie między lipcem a wrześniem 2020r. W zależności od tego jak szybko i ile funduszy uda się zebrać.

Każdy uczestnik warsztatów otrzyma: możliwość nauki podstaw konserwacji dzieł sztuki pod kierunkiem profesjonalnego szkoleniowca, pakiet uczestnika: osobiste narzędzia, które będzie mógł zatrzymać dla siebie, identyfikator, pamiątkową koszulkę, czapkę i dyplom uczestnictwa, bufet kawowy, wodę i przekąski, możliwość wzięcia udziału w wieczornych spotkaniach przy ognisku, spotkaniach z lokalnymi artystami, w spływie kajakiem, warsztatach kulinarnych i muzycznych, ubezpieczenie oraz za dodatkową opłatą noclegi z pełnym wyżywieniem.

Józef Chełmowski był człowiekiem wyjątkowym, nie tylko dla Brus, ale dla całego kaszubskiego regionu. Już cztery lata po jego śmierci na całych Kaszubach obchodzono rok Józefa Chełmowskiego. Bardzo zachęcamy do pomocy w zbiórce funduszy na warsztaty, które nie tylko pomogą odrestaurować dzieła Artysty, ale także staną się wyjątkową formą spotkań z jego twórczością.  

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Przeczytaj więcej o Józefie Chełmowskim:

www.jozefchelmowski.pl

facebook.com/jozefchelmowski/

muzeumbytow.pl/chelmowski/

www.chelmowski.chojnicemuzeum.pl

Miasto i gmina Brusy położone są w południowej części województwa pomorskiego, w podregionie Kaszub, na Zaborach.

Nazwę „Zabory”, powszechnie tłumaczoną jako obszar leżący za Borami Tucholskimi, znajdujemy w dokumentach książąt pomorskich. Po raz pierwszy pojawia się w dokumencie z dnia 24 czerwca 1299 r. w Gnieźnie, wystawionym przez księcia Polski i Pomorza Władysława I Łokietka. W dokumencie tym Władysław nadaje Nicolausowi Jankouicz z Kalisza, palatynowi kaliskiemu, prawo prowadzenia sądów w kasztelaniach Raciąż i Szczytno oraz palatynat in terra Zaborensi (terra Sabor, terra Zaborensis), czyli na ziemi zaborskiej. Mieszkańców tej ziemi zwą Zaborakami lub Krebanami.

Przeprowadzane badania wykopaliskowe pozwalają domyślać się istnienia skupiska ludzkiego, na terenie obecnego miasta i gminy Brusy, już w epoce żelaza i brązu. Historia Brus sięga 1351 r. kiedy to Brusy otrzymały przywilej osadniczy wystawiony przez komtura Konrada Vallekopa w obecności braci zakonnych, wójta i przedstawicieli rycerstwa.

Nazwa miejscowości pochodzi od słowa brus – kamień młyński. Awans cywilizacyjny w drugiej połowie XIX wieku związany był niewątpliwie z wybudowaniem w 1856 r. drogi bitej oraz utworzenia w 1902 r. linii kolejowej Chojnice – Brusy.

            Brusy otrzymały prawa miejskie w 1988 r. na mocy uchwały podjętej przez Radę Państwa w porozumieniu z Radą Ministrów z dnia 18 grudnia 1987 r. Akt nadania praw miejskich wsi Brusy został wręczony przez Zastępcę Przewodniczącego Rady Państwa Kazimierza Barcikowskiego na ręce ówczesnego Przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej Henryka Narlocha w dniu 12 lutego 1988 r.

            Obecnie, liczące około 5 tys.  mieszkańców miasto, stanowi centrum handlowe i administracyjne około 14 tysięcznej gminy.

Brusy słyną z przetwórstwa zasobów natury, takich jak runo leśne i ryby. Przez lata funkcjonowało tu Bydgoskie Przedsiębiorstwo Produkcji Leśnej „Las”. Obecnie zaś działają tu głównie rodzinne firmy, których produkty cieszą się uznaniem zarówno w kraju jak i za granicą. Największymi pracodawcami są: funkcjonujący od 2007 r. Zakład Produkcji Konserw Rybnych EvraFish oraz Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”.

            Każdy, odwiedzający gminę Brusy, turysta powinien spróbować, wypiekanego w sposób tradycyjny przez piekarnię Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” oraz Państwa Zakrzewskich, pieczywa. Amatorów wędlin zapraszamy do skosztowania naturalnych kiełbas wyrabianych przez masarnię Państwa Gierszewskich. Nie można również zapomnieć o produktach powstałych z runa leśnego wytwarzanych przez lokalne firmy, takie jak: Bruspol Fungopol, Nasza Chata oraz Zakład Produkcji Spożywczej pana Stefana Skwierawskiego. Ostatnia z firm, prócz przetworów z runa leśnego, jest producentem tradycyjnych nalewek, m.in. z żurawiny, pigwy czy aroni.

Nazwy miejscowości w języku kaszubskim

Gmina Brusy, silnie zakorzeniona w kulturze kaszubskiej, w 2009 r. rozpoczęła realizację projektu polegającego na wprowadzeniu na jej terenie dwujęzycznych tablic miejscowości. Temat wprowadzenia dodatkowych nazw w języku kaszubskim został zapoczątkowany na posiedzeniu Zrzeszenia Kaszubsko Pomorskiego Oddział w Brusach 25 maja 2009 r. Następnie Rada Miejska w Brusach podjęła odpowiednie uchwały i wystosowała wnioski do Wojewody Pomorskiego dotyczące wprowadzenia dodatkowych nazw miejscowości oraz o wpisanie Gminy Brusy do Rejestru gmin, na których obszarze stosuje się podwójne nazewnictwo. Wnioski  przekazano w 2010 r. do Ministerstwa Spraw  Wewnętrznych i Administracji, gdzie zostały pozytywnie zaopiniowane. 10 stycznia 2011 r. Gmina Brusy została oficjalnie wpisana do Rejestru gmin, na których obszarze używane są nazwy w języku mniejszości.

W tym samym roku wystosowano pismo do MSWiA o dofinansowanie przedsięwzięcia, a zaledwie kilka miesięcy później podpisano z Ministerstwem porozumienie na wymianę tablic w 62. miejscowościach na terenie gminy. Łączny koszt zadania wyniósł niespełna 130 tys. zł, które w całości pokryło MSWiA.

Oficjalne odsłonięcie tablic odbyło się 27 lipca 2011 r. Było to historyczne wydarzenie, stanowiące element kultywowania tradycji kaszubskiej oraz symbol przynależności lokalnej społeczności do Kaszub. Nazewnictwo miejscowości w języku kaszubskim stało się również ważnym elementem promocji naszej gminy.

11 sierpnia 2017 roku, gminę Brusy nawiedziła tragiczna w skutkach nawałnica. Mieszkańcy gminy Brusy znaleźli się wówczas w dramatycznej sytuacji. Nawałnica zniszczyła wielu ludziom dorobek ich życia. Liczne szkody odnotowano również w budynkach gospodarczych, niewyobrażalne straty wystąpiły w uprawach rolnych i leśnych. Zniszczenia objęły: - 1.040 budynków mieszkalnych - 1.050 budynków gospodarczych - 50 rodzin musiało opuścić swoje domy - straty w 476 gospodarstwach rolnych o wartości ok. 12,6 mln zł - straty w mieniu komunalnym o wartości 18,6 mln zł (w tym 9 km ścieżek rowerowych, 90 km dróg, obiekty i urządzenia sanitarne) - uszkodzeniu uległo 12,5 tys. ha (w tym 2,5 tys. ha lasów prywatnych), z czego 7,1 tys. ha przeznaczono do całkowitego wyrębu ( w tym 1,6 tys. ha lasów prywatnych) - zniszczeniu uległy słupy energetyczne: 259 słupów średniego napięcia i 211 słupów niskiego napięcia - liczne zniszczenia w obiektach sakralnych i kulturalnych.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Urząd Miejski w Brusach

• ul. Na Zaborach 1,
• 89-632 Brusy

Telefon: +48 52 39 69 300

Faks: +48 52 39 69 303

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Dni i godziny otwarcia placówki:

w poniedziałek, środę, czwartek i piątek
w godzinach od 7.00 do 15.00

we wtorek w godzinach od 8.00 do 16.00

Gmina Brusy jako właściciel praw autorskich, udziela zgody na nieodpłatne wykorzystanie i publikację tekstów, fotografii i plików dźwiękowych dostępnych na naszej stronie internetowej. Licencja obejmuje wykorzystanie treści i plików w całości lub we fragmentach.

Gminny Zarząd Oświaty w Brusach
ul. Armii Krajowej 1
89-632 Brusy

tel. (52) 395 29 20
fax (52) 395 29 30
e-mail : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny przyjęć interesantów :
poniedziałek - piątek : 7⁰⁰ do 15⁰⁰
wtorek - 8⁰⁰ do 16⁰⁰

Dyrektor Gminnego Zarządu Oświaty w Brusach
Jacek Bruski

Gminny Zarząd Oświaty prowadzi obsługę administracyjną, finansową i gospodarczą szkół i przedszkola, a w szczególności :
-prowadzenie spraw kadrowych dyrektorów szkół i przedszkola,
-awans zawodowy nauczycieli na stopień nauczyciela mianowanego,
-organizowanie dowozu uczniów do szkół,
-nadzór nad szkołami i przedszkolem z ramienia organu prowadzącego, -zatwierdzanie arkuszy organizacyjnych szkół,
-System Informacji Oświatowej, -remonty szkół i przedszkola,
-zakup i dystrybucja ciepła dla potrzeb mieszkańców i jednostek organizacyjnych gminy,
-przyjmowanie wniosków na stypendia Burmistrza Brus (wzór wniosku w załączeniu)
-przyjmowanie wniosków o stypendium socjalne i zapomogi losowe (wzór wniosku w załączeniu)
-naliczanie i wypłacanie wynagrodzeń pracownikom oświaty,
-prowadzenie księgowości wszystkich placówek oświatowych,
-wykonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi
-ewidencja wartości majątku podległych jednostek
-rozliczanie przyznanych stypendiów socjalnych
-rozliczanie składek na ubezpieczenia społeczne
-opracowywanie projektu budżetu dla każdej jednostki
-sporządzanie zbiorczych i jednostkowych sprawozdań budżetowych z wydatków i dochodów
-sporządzanie bilansów dla jednostek
-współpraca z Pomorskim Kuratorium Oświaty

Biuletyn Informacji Publicznej Gminnego Zarządu Oświaty w Brusach

Grzybek „Brusek”

Cieszy zarówno dzieci, jak i dorosłych. Jest nieodłącznym elementem każdej imprezy w gminie Brusy. Maskotka bawi, uczy, promuje.

Dwumetrowy pluszak swój debiut przeżywał w czerwcu 2013 r. podczas obchodów Jubileuszu 25-lecia nadania praw miejskich Brusom. W czasie imprezy oficjalnie ogłoszono wyniki „Konkursu na Maskotkę Gminy Brusy”.

Projekty zabawek złożyło aż 17 osób. Szczęśliwym zwycięzcą okazała się pani Barbara Rodzeń z Brus. Celem konkursu było wskazanie najciekawszego projektu maskotki, utożsamiającej się z Gminą Bursy, wraz z jej nazwą i hasłem promującym region – jego walory przyrodnicze i kulturalne. Oceny prac podjęła się komisja, w której skład weszli: przedstawiciele Zaborskiego Parku Krajobrazowego, Lokalnej Grupy Działania „Sandry Brdy”, Urzędu Miejskiego w Brusach, lokalnych stowarzyszeń oraz plastycy.

Tego lata „Brusek” uczestniczył w różnego rodzaju imprezach, organizowanych nie tylko w gminie Brusy. Jak dotąd można było go zobaczyć m.in. podczas wspomnianych obchodów 25-lecia nadania praw miejskich Brusom w dniach 15-16 czerwca. Brał udział także w kolejnej edycji Zaborskiej Olimpiady Osób Niepełnosprawnych w Brusach odbywającej się 19 czerwca. Nie zabrakło go w sobotę 6 lipca podczas XV Zjazdu Kaszubów we Władysławowie oraz 13 lipca, kiedy to Teatr Obrzędu Ludowego „Zaboracy” obchodził 35-lecie działalności. Grzybek zaprezentował się także na VII Ogólnopolskim Zjeździe Maskotek w Rowach w dniach 20-21 lipca i cieszył swoją obecnością podczas Zaborskich Dożynek Gminnych w dniu 8 września.

„Brusek” stał się tak popularny, że podczas każdego kolejnego wydarzenia w gminie Brusy dzieci, a także dorośli wypatrują wesołego pluszaka, z którym można zrobić sobie zdjęcie, uściskać jego dłoń lub najzwyczajniej się przytulić. Maskotka bawi publiczność, uczy dzieci przyjaźni, a będąc wizytówką Gminy Brusy promuje ją w całym regionie pomorskim.

Janusz Antkowiak
20.05.1924r. – 31.08.2002r.

nadanie tytułu: 7.01.1988r.

Agnieszka Kurszewska 
02.08.1911r. – 10.08.1995r.

nadanie tytułu: 7.01.1988r. 

Maksymilian Jaszewski 

21.12.1914r. – 30.12.2001r.

nadanie tytułu: 7.01.1988r.  

Roman Urbaniak 
15.11.1914r. – 11.09.2003r.

nadanie tytułu: 7.01.1988r.  

Władysław Skiba
14.02.1913r. – 23.08.1999r.

nadanie tytułu: 7.01.1988r.  

Antoni Gołuński 
25.03.1918r. – 03.03.2004r.

nadanie tytułu: 29.05.1989r.  

Władysław Skwierawski 
28.09.1898r. – 20.01.1990r.

nadanie tytułu: 29.05.1989r.  

Wanda Kiżewska 
22.10.1919r. – 29.05.2016r.

nadanie tytułu: 29.05.1989r.  

Gustaw Kucwaj 
17.07.1922r. – 25.04.1996r.

nadanie tytułu: 29.05.1989r.  

Józef Jutrzenka Trzebiatowski
10.09.1904r. – 10.09.1904r.

nadanie tytułu: 29.05.1989r.   

Józef Chełmowski 
26.02.1934r. – 06.07.2013r.

nadanie tytułu: 30.01.1998r.   

Ks. Prałat Zdzisław Wirwicki
20.11.1935r. 

nadanie tytułu: 30.01.1998r.   

prof. Józef Borzyszkowski
06.02.1946r.

nadanie tytułu: 30.01.1998r.    

Anna Łajming
24.07.1904r. – 13.07.2003r.

nadanie tytułu: 25.06.2004r.    

Kaszubski Zespół Folklorystyczny „Krëbane” 
rok zał. 1980

nadanie tytułu: 27.05.2005r.     

Stanisław Pestka
08.04.1929r. – 02.04.2015r.

nadanie tytułu: 29.06.2006r.      

prof. dr hab. ks. biskup Jan Bernard Szlaga
24.05.1940r. – 25.04.2012r.

nadanie tytułu: 22.09.2008r.      

dr Krzysztof Walenta
11.09.1941r.

nadanie tytułu: 29.09.2010r.  

Ks. Kanonik Bolesław Śledź 
24.08.1922r. – 15.05.2013r.

nadanie tytułu: 29.05.2014r.

Marian Jutrzenka Trzebiatowski 

8.09.1937r. 

nadanie tytułu: 2.02.2020r.