Komórka zarządzania kryzysowego Gminy Brusy na bieżąco monitoruje sytuację epidemiologiczną na terenie gminy Brusy. Jest w stałym kontakcie ze służbami i inspekcjami oraz Wydziałem Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Chojnicach i Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.

Dystrybuuje środki dezynfekcyjne i ochrony osobistej do placówek szkół, służb porządkowych i ratunkowych, ośrodków zdrowia, parafii, punktów handlowych i jednostek organizacyjnych Gminy Brusy. Koordynuje nadal trwającą akcję #MaseczkadlaSeniora.

Jednostki OSP z gminy Brusy funkcjonują bez zmian i pozostają w gotowości bojowej. Ujęte w Krajowym Systemie Ratowniczo - Gaśniczym jednostki OSP z Brus i Leśna są wyposażone w środki dezynfekcyjne i odzież ochrony indywidualnej.

Funkcjonariusze Posterunku Policji w Brusach codziennie monitorują stan kwarantanny na terenie miasta i gminy Brusy, kontrolując osoby przebywające na niej.

Ośrodki zdrowia w Brusach i w Leśnie funkcjonują w zmienionym zakresie.

Rejestracja pacjentów odbywa się tylko telefonicznie, a pacjentom, w godzinach pracy przychodni, udzielane są teleporady. W szczególnych przypadkach, po przeprowadzeniu stosownego wywiadu, pacjent jest umawiany do lekarza na konkretną godzinę. Przychodnie wyposażone są w niezbędne środki do dezynfekcji. Nr telefonu do rejestracji: 52 33 55 999 lub 880 798 377.

Prośbę o przepisanie leków do kontynuacji leczenia w ośrodku zdrowia w Brusach należy zgłaszać telefonicznie pod nr telefonu 52 33 55 985 w godzinach 11.00-14.30 lub 52 33 55 996 w godzinach 11.00 - 17.30.

Poradnia kardiologiczna - umawianie na wizyty poprzez rejestrację główną przychodni.

Poradnia stomatologiczna - umawianie wizyt poprzez kontakt telefoniczny: 52 398 28 65 lub 787 975 730.

Funkcjonują szczepienia ochronne i badania bilansowe. Wykonywane są również badania laboratoryjne. Pacjenci umawiani są na konkretne godziny poprzez rejestrację główną przychodni.

Poradnia ginekologiczna przyjmuje pacjentki we wtorki (9:00-11:00) i czwartki (14:00-17:00).

Pacjenci przychodni zobowiązani są do bezwzględnego noszenia maseczek.

Możliwe są porady  psychologiczno – terapeutyczne w punkcie konsultacyjnym w Urzędzie Miejskim w Brusach, kontakt tel. 52 39 69 325.

Mobilne akcje poboru krwi odbywają się zgodnie z ustalonym harmonogramem. Terminy mobilnych akcji poboru krwi na rok 2021 to: 15.06, 17.08, 19.10, 21.12. Godziny przyjęć: 9.00 - 13.00. 

Akcje odbywają się we współpracy Klubu Honorowych Dawców Krwi przy Urzędzie Miejskim w Brusach i Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa im. Jana Pawła II w Słupsku.

Chętne osoby proszone są o wcześniejszą rejestrację w Urzędzie Miejskim do dnia poprzedzającego dzień poboru.

Krwiodawcy, którzy chcieliby otrzymać zaświadczenie o ilości oddanej krwi proszeni są o wysłanie wiadomości na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. podając w treści imię i nazwisko oraz nr PESEL. Po wydaniu zaświadczenia zostanie ono odesłane pocztą tradycyjną.

Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brusach realizuje bieżącą działalność. Zapewniona jest stała pomoc osobom potrzebującym. Osoby starsze mogą liczyć na pomoc pracowników socjalnych, m.in. w zakresie zakupów. Zainteresowani  proszeni są o kontakt pod nr tel. 52 39 69 387 lub 52 39 69 395.

Osoby podlegające usługom opiekuńczym są w stałym kontakcie z pracownikami socjalnymi.

Asystent rodziny pozostaje w stałym kontakcie telefonicznym z podlegającymi mu rodzinami oraz udziela niezbędnych porad i informacji.

Osoby bezdomne, które zostały skierowane do schronisk pozostają w placówkach, gdzie mają zapewnioną stałą opiekę.

Na terenie gminy Brusy do tej pory nie zgłoszono osób po hospitalizacji wymagających pomocy.

Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brusach koordynuje działania w ramach Solidarnościowego Korpusu Wsparcia Seniorów. Skontaktuj się: infolinia - 22 505 11 11, MGOPS Brusy: 52 39 69 387, 52 39 69 395.

Akcja "Maseczka dla Seniora" trwa do odwołania. Maseczki można odbierać w Urzędzie Miejskim w Brusach w godzinach od 10.00 do 14.00. Pracownicy urzędu wydają seniorom, bądź ich przedstawicielom, maseczki ochronne. Po odbiór mogą zgłaszać się mieszkańcy miasta i gminy Brusy od 60. roku życia, bądź krewni lub najbliższe im osoby.

Przedszkola na terenie Gminy Brusy oraz Samorządowy Żłobek w Brusach świadczą usługi edukacyjno-opiekuńcze z zachowaniem wszelkich norm sanitarnych.

Lekcje we wszystkich szkołach podstawowych, w klasach 0 oraz I - III oraz IV-VIII prowadzone są stacjonarnie. 

W związku z panującą epidemią koronawirusa ogranicza się przebywanie większej liczby dzieci w małych przestrzeniach. Każda placówka wyposażona jest w środki do dezynfekcji otrzymane z Ministerstwa Zdrowia.

Od początku epidemii koronawirusa w Polsce, w sprawie szczegółowych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, w zakresie działalności szkół podstawowych, przedszkoli i żłobka wdrażane są rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej.

Działalność Centrum Kultury i Biblioteki w zakresie organizacji wydarzeń kulturalnych jest ograniczona. O przebiegu zajęć edukacyjnych informują uczestników instruktorzy. 

Kontakt z Centrum Kultury i Biblioteki w godz. 8.00 - 16.00 pod nr 52 39 69 331.

Biblioteki i filie biblioteczne otwarte dla czytelników. Konieczne jest stosowanie odpowiednich wymogów sanitarnych. Placówki funkcjonują zgodnie z harmonogramem dostępnym na: www.ckibbrusy.pl/

Chata Kaszubska jest nieczynna dla zwiedzających do odwołania.

Imprezy kulturalne i sportowe na terenie Gminy Brusy do czasu ustania epidemii są odwoływane lub organizowane z ograniczeniami. Organizatorzy o podjętych decyzjach informują na bieżąco, m.in poprzez strony internetowe i media społecznościowe. 

Świetlice wiejskie - czynne. Szczegółowych informacje można uzyskać w Urzędzie Miejskim w Brusach, nr tel. 52 39 69 361.

Obiekty sportowe i rekreacyjne

Siłownie, kluby fitness, solaria działają w reżimie sanitarnym. Obowiązuje limit osób – maks. 1 os. na 15 m².

Otwarte są również baseny, aquaparki i obiekty sportowe zamknięte, przy przy zachowaniu maks. 50 proc. obłożenia obiektu. Udostępnia się publiczności nie więcej niż 50 proc. liczby miejsc przewidzianych dla publiczności, co drugie miejsce na widowni, w rzędach naprzemiennie, a w przypadku braku wyznaczonych miejsc na widowni – przy zachowaniu odległości 1,5 m pomiędzy widzami.

Podczas zajęć i wydarzeń sportowych, poza obiektami sportowymi, obowiązuje limit do 250 osób.

Do liczby osób nie wlicza się zaszczepionych przeciwko COVID-19.

Uprawianie sportu na krytych obiektach sportowych możliwe jest przy maks. 50 proc. obłożeniu (z widownią).

Wydarzenia sportowe w obiektach na świeżym powietrzu odbywają się z udziałem maks. 25 proc. publiczności.

Warsztat Terapii Zajęciowej - działa w reżimie sanitarnym.

Targowisko w Brusach czynne we wtorki i piątki. 

Bank Spółdzielczy w Koronowie Oddział w Brusach pracuje w poniedziałek, środę, czwartek i piątek w godzinach od 8.15 do 15.45, we wtorek od 9.00 do 16.30.

Pracownicy banku zachęcają do kontaktu drogą telefoniczną pod numerami (52) 398-22-16, 668 118 361, fax: +48 (52) 398-32-03 oraz do korzystania z płatności elektronicznych.

Placówka Poczty Polskiej w Brusach jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30 - 17.00, a w soboty 9.30 - 13.00.

Burmistrz Brus jest w stałym kontakcie ze służbami sanitarnymi i policją, jest na bieżąco informowany o sytuacji epidemiologicznej w mieście i gminie Brusy. W razie potrzeb zwoływany jest również Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego.

Burmistrz Brus, uwzględniając zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Ministerstwa Zdrowia, w trosce o Mieszkańców gminy Brusy, prosi o przestrzeganie decyzji i zaleceń dotyczących profilaktyki przeciw koronawirusowi SARS-CoV-2, wywołującemu chorobę COVID-19.

Z uwagą śledźmy komunikaty podawane przez Ministerstwo Zdrowia - www.gov.pl/koronawirus i te pojawiające się na stronie internetowej Gminy Brusy - www.brusy.pl

• Urząd Miejski w Brusach  funkcjonuje w stałych godzinach pracy - PON, ŚR, CZW, PT - 7.00 - 15.00, WT - 8.00 - 16.00

Interesanci mogą kontaktować się z urzędnikami telefonicznie i za pośrednictwem poczty elektronicznej. Pilne sprawy, wymagające osobistego stawiennictwa, mogą załatwić osobiście. 

Kontakt z Urzędem Miejskim w Brusach: http://bip.brusy.pl/

Kasa urzędu miejskiego w Brusach jest czynna dla interesantów bez konieczności wcześniejszego umówienia się. Godziny otwarcia: PON, ŚR, CZW, PT - 8.00 - 14.00, WT - 8.00 - 15.00.

Biuro zarządzania kryzysowego Urzędu Miejskiego w Brusach wyposażone jest w niezbędny sprzęt ochrony osobistej (np. maseczki, kombinezony, środki do dezynfekcji rąk i powierzchni).

• Ośrodek Doradztwa Rolniczego – punkt obsługi w Brusach

Doradcy rolniczy pozostają do dyspozycji telefonicznie i mailowo:

• Piotr Stoltmann tel.: 797 010 665, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.;
• Magdalena Wojda tel.: 797 010 678, e- mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

• Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w Brusach 

Z dniem 10 czerwca 2021 r. zostaje przywrócone do pracy stacjonarne udzielanie nieodpłatnej  pomocy  prawnej  oraz nieodpłatnego  poradnictwa obywatelskiego dla każdego mieszkańca, który nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Skorzystanie z darmowej pomocy prawnej lub poradnictwa obywatelskiego wymaga  wcześniejszej rejestracji telefonicznej pod numerem telefonu : 52 510 81 46 bądź  skorzystanie  ze strony internetowej ms.gov.pl/pomorskie/chojnicki.

Adres punktu: Brusy ul. Armii Krajowej 1.

Obsługa : Zaborskie Towarzystwo Naukowe (porad udzielają: radca prawny, prawnik)

Harmonogram pracy :

Poniedziałek, środa                8.00 - 12.00

Wtorek                                  13,00 - 17.00

Czwartek, piątek                   7,00  - 11.00

Kontakt bezpośredni :

nr tel.  726 306 145

           723 306 145

           791 530 803

adres e-mail : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Ścieżki przyrodnicze administrowane przez Zaborski Park Krajobrazowy.

Ścieżka „Piecki”

Ścieżka położona jest przy drodze Czernica – Laska, ok. 4 km za Asmusem. Trasa o długości 2 km prowadzi w otulinie rezerwatu przyrody „Piecki” powołanego w 2001 r. Celem utworzenia ścieżki dydaktycznej była prezentacja flory oraz zbiorowisk roślinnych charakterystycznych dla jezior lobeliowych, jezior dystroficznych, a także torfowisk, borów świeżych i bagiennych. Ścieżka umożliwia poznanie jezior Piecki, Kaczewo i Piecki Małe. W najciekawszych miejscach zainstalowano tablice edukacyjne. Przejście całego szlaku zajmuje około 60 min.

Ścieżka ornitologiczno-przyrodnicza „Kokoszka”

Ścieżka zlokalizowana jest przy leśniczówce Kokoszka, ok. 2 km od wsi Swornegacie. Trasa o długości 1,5 km wiedzie nad brzegami jezior Długiego i Karsińskiego oraz rzeki Chociny. Wyznaczona została, aby przedstawić niektóre gatunki ptaków w powiązaniu z siedliskami w których bytują: rzeka, bagno, pas szuwarów, jezioro, pole uprawne i las. Dzięki wybudowanej czatowni można bezpiecznie obserwować: błotniaka stawowego, bielika, czaplę siwą, żurawia, gągoły, trzciniaka i wiele innych ptaków. Przejście ścieżki z przewodnikiem zajmuje około 3-4 godzin.

Ścieżka przyrodnicza „Dolina Kulawy”

Ścieżka zaczyna się przy moście na drodze Laska – Widno i wiedzie nas wzdłuż malowniczej rzeki Kulawy, aż do południowego brzegu jeziora Małe Głuche. Trasa ma długość ok. 5 km. i prowadzi dnem rynny subglacjalnej do następujących przystanków dydaktycznych: Jak powstała dolina Kulawy, Działalność bobrów, Rzeka i jej bogactwo, System nawodnień łąk w dolinie Kulawy, Rędziny pojeziorne w rynnie Jezior Głuchych, Rośliny siedlisk nawęglanowych, Elementy systemu nawodnień, Lasy łęgowe. Po drodze mijamy kompleks łąk funkcjonujący dzięki dawnemu systemowi nawadniającemu oraz niecodzienny pomnik przyrody – drewnianą stodołę w osadzie Wawrzynowo, będącą siedliskiem chronionych porostów. Na torfowiskach zainstalowano przeszło 200 mb kładek drewnianych. Przejście ścieżki zajmuje około 4 godzin.

Ścieżka kulturowa w Leśnie

Ścieżka położona jest 2 km od wsi Leśno na południe od jeziora Leśno Dolne. Znajduje się tam cmentarzysko z kurhanami i kręgami kamiennymi (efekt wierzeń, zwyczajów i obrzędów przebywających dawniej na tych ziemiach Gotów). Tutaj znajduje się 26-cio metrowej średnicy kurhan ze stelą (kamień o wys. 2 m) o cechach antropomorficznych (zaznaczony nos, łuki brwiowe). Na cmentarzysku zrekonstruowano groby skrzynkowe (wczesna epoka żelaza). Dzięki informacjom zgromadzonym na tablicach można zapoznać się z efektami prowadzonych tutaj prac archeologicznych. Przejście ścieżki zajmuje około 40 min.

Ścieżka „Laska”

Ścieżka położona jest na zachód od miejscowości Laska. Na szlaku można zobaczyć odrestaurowany system nawodnień pochodzący z końca XIX wieku. System zasilany jest wodą pochodzącą z rzeki Kłonecznicy. Dzięki sprawnie działającemu systemowi nawodnień w ciągu roku następują zmiany poziomu zwierciadła wody gruntowej, która utrzymuje się wysoko wiosną i jesienią, a opada nisko lub bardzo nisko w pełni lata. Tak działający system daje możliwość koegzystencji wielu gatunkom roślin, często o skrajnie różnych wymaganiach siedliskowych. Kompleks łąk przylega do utworzonego w 1977 r. rezerwatu ornitologicznego „Jezioro Laska”.

Szlak Brdy

Kajakowy szlak Brdy przez wielu uważany jest za najpiękniejszą trasę kajakową w Polsce. Brda dostępna jest do spływów kajakowych na długości 233 km. Początek szlaku to Jez. Głębokie, stąd wiedzie przez jeziora: Szczytno, Końskie, Krepsko, Charzykowskie, Długie, Karsińskie, Witoczno i na obszarze gminy Brusy przez jeziora: Małołąckie, Łąckie, Dybrzk i Kosobudno, dalej przez Tucholski Park Krajobrazowy do Zalewu Koronowskiego i Bydgoszczy.

Przebiegający przez gminę Brusy odcinek szlaku został dedykowany papieżowi Janowi Pawłowi II, przez co zyskał nazwę Szlaku Papieskiego. Karol Wojtyła uczestniczył w dwóch spływach kajakowych Brdą  – w 1953 i 1966 roku. Upamiętnia to przydrożna kapliczka w miejscowości Czernica.
Biegnąca po malowniczych terenach rzeka Brda nie jest trudną do przebycia i doskonale sprawdza się jako trasa spływów kajakowych.

Szlak Zbrzycy

Zbrzyca nazywana jest w slangu kajakarzy Polską Amazonią. Otaczają ją gęste wysokopienne lasy, skarpy, rozlewiska, liczne jeziora przepływowe, bogata roślinność przybrzeżna, istne tunele zieleni. To prawy, a zarazem najpiękniejszy dopływ Brdy. Trasa szlaku niemalże na całej długości wiedzie przez piękne lasy i kilka jezior. Kajakarze cenią w Zbrzycy jej malowniczość i urozmaicony charakter. Szlak wiedzie jeziorami wielkimi Równiny Charzykowskiej i rozpoczyna się na Jez. Dywańskim, a następnie prowadzi przez jeziora: Somińskie, Kruszyńskie, Parzyn, Milachowo, Laska, Księże, Długie, Parszczenica, Śluza i łączy się z Brdą przez Jezioro Witoczno.  Rzeka ta i jej otoczenie pięknieją z każdym kilometrem. Jest to wprost wymarzony „wstęp” do spływu Brdą.

Górna Zbrzyca

Trasa szlaku:

Dywan (42,0/0,0) – Sominy most (40,8/1,2) – Sominy skansen (39,8/2,2) – most przy drodze Peplin-Gapowo (35,8/6,2) – wpływ do Jez. Kruszyńskiego (35,4/6,6) – Windorp (33,1/8,9) – wpływ na Jez. Parzyn (32,1/9,9) – Parzyn (31,1/10,9)

Środkowa Zbrzyca

Trasa szlaku:

Parzyn Młyn (29,7/12,3) – ujście Młosiny (26,9/15,1) – Kaszuba – Milachowo Młyn (21,0/21,0) – Rolbik most (19,0/23,0) – wpływ na Jez. Milachowo (16,0/26,0) – Widno (15,0/27,0) – ujście Kulawy (13,5/28,5) – Laska (13,0/29,0)

Dolna Zbrzyca

Trasa szlaku:

Wpływ na Jez. Laska (12,4/29,6) – wpływ na Jez. Księże (11,0/31,0) – most między Modzielem i Mogielem (9,0/33,0) – wypływ z Jez. Śluza (5,0/37,0) – most na Zbrzycy (5,5/37,5) – most na Zbrzycy (0,5/41,5) – wypływ na Jez. Witoczno (0,0/42,0)

Młosina (lewy dopływ Zbrzycy)

Jez. Brzeźno, północny brzeg (0) – Leśniczówka Popówka, wypływ (2,0) – Jez. Kały, ujście (2,2) – Jez. Małe Młosino, ujście (2,9) – Jez. Wielkie Młosino, wyspa (4,0), wypływ z Jez. Wlk. Młosino (z Jez. Raduń 1,5) (5,4) – Lamk, śluza (7,7) – wypływ na Jez. Leśno Górne (11) – Leśno, most (11,8) – park wiejski (12,1) – Leśniczówka Leśno (14,5) – ujście do Zbrzycy (15,5)

Szlak literacki im. Anny Łajming (czarno-żółty)

Szlak utworzony, aby uczcić pamięć znanej kaszubskiej pisarki Anny Łajming urodzonej w Przymuszenie w rodzinie Żmuda Trzebiatowskich. Wiedzie on nieopodal jezior Zaborskiego Parku Krajobrazowego, doliną rzeki Zbrzycy, wzdłuż szlaku spływów kajakowych. Jego przebieg wyznaczają opisane przez pisarkę miejsca jej wspomnień.

Trasa szlaku:

Brusy PKP (0) – Zalesie (5,0) – Leśno, kościół (8,8) – Wysoka Zaborska (13,5) – Przymuszewo (16,0) – Lendy (16,8) – Bytówko (19,0) – Mutkowo (21,5) – Sominy (24,0) – Skoszewo (25,5) – Skoszewko (26,8) – Gapowo (28,2) – Kruszyn (34,5) – Parzyn (38,0) – Kaszuba (42,0)

Szlak Literacki im. Anny Łajming - Gacnik

Szlak Literacki im. Anny Łajming - Przymuszewo, tablica A. Łajming

Szlak Literacki im. Anny Łajming - Skoszewo, łąki nad j. Somińskim

Szlak Literacki im. Anny Łajming - Skoszewo, szosa do Przymuszewa

Szlak Literacki im. Anny Łajming - Bytówko

1 2 3 4 5

Szlak kaszubski im. Juliana Rydzkowskiego (czerwony)

Trasa zaczyna się w Chojnicach, skąd wyruszmy w kierunku Jarcewa. Po drodze mijamy jezioro Niedźwiedź, przecinając czarny szlak Jana Karnowskiego. Leśnymi drogami kierujemy się na zachód mijając zabudowania Starego Młyna. Dalej, idąc przez Funkę, podążamy aż do Bachorza. Idziemy w kierunku jeziora Płęsno, mijając pomnikowy dąb „Bartuś”. Dalej niebieskim szlakiem zbliżamy się do Męcikału, następnie skręcamy do mostu nad rzeką Brdą. Podążamy do leśniczówki Okręglik i wzdłuż  jeziora Trzemeszno trafiamy do wsi Giełdon. Dalej przez Czarniż, Kinice zmierzamy do Kosobud. Poruszając się leśną drogą do wsi Dąbrowa, a następnie drogą asfaltową do Wiela. I tu kończymy trasę.

Trasa szlaku:

Chojnice (0,0) – Jarcewo (6,0) – Stary Młyn (10,3) – Funka (12,8) – Bachorze (14,9) – Stara Piła (18,4) – Męcikał (28,9) – Czarniż (38,7) – Kosobudy (43,2) – Wiele (54,6)

Szlak kaszubski im. Juliana Rydzkowskiego (czerwony) - szosa do Giełdonu

1

Szlak Zbrzycy (niebieski)

Szlak Zbrzycy rozpoczyna się przy stanicy wodnej PTTK w miejscowości Swornegacie i prowadzi w górę rzeki Zbrzycy, drogą pośród starych drzewostanów, skarpami nad doliną rzeki. Koło Parszczenicy szlak wychodzi na otwarte przestrzenie z wspaniałymi widokami na ciąg jezior: Śluza, Parszczenica, Długie, Księże i Laska.

Na pierwszy sklep, a w sezonie także pole namiotowe i bar „A`Laska”, natrafiamy w miejscowości Laska. Tu niebieski szlak spotyka się z zielonym biegnącym do Drzewicza wzdłuż Doliny Jezior Rynnowych (projektowany rezerwat przyrody). Dalej szlak prowadzi przez Widno, Rolbik i Kaszubę. Przed Leśnem szlak przestaje podążać w górę Zbrzycy (na północ), a biegnie opodal Młosiny, jej dopływu do Leśna, a potem przez Orlik nad Jez. Młosino Wielkie, skąd lasami do Wiela (gmina Karsin), turystycznej wsi położonej nad Jez. Wielewskim, w cieniu Kalwarii Wielewskiej. Tu urodził się kaszubski poeta Hieronim Derdowski, to przy Domu Kultury mieści się Muzeum Ziemi Zaborskiej.

Najbardziej interesujące fragmenty szlaku to rezerwat ornitologiczny „Jezioro Laska”, zrekonstruowany starosłowiański piec chlebowy w Widnie, a w szczególności drewniany kościół w Leśnie.

Trasa szlaku:

Swornegacie Stanica PTTK Jez. Witoczno (0) – Zbrzyca (1,7) – Śluza (5,1) – Parszczenica (9,1) – Modziel (12,1) – Kłonecznica, most (14,8) – Laska (17,0) – Kulawa (17,8) – Widno (18,5) – Rolbik, most (22,5) – Kaszuba, młyn (27,5) – Leśno, kościół (32,4) – Orlik (35,4) – Lamk (36,0)– Jez. Wielkie Młosino (39,0) – Jez. Kły (40,6) – Wiele (48,2)

Szlak Zbrzycy - rzeka koło Parzyna

Szlak Zbrzycy - rzeka koło Parzyna

Szlak Zbrzycy - wyspa kormoranów na j. Somińskim

Młosina (lewy dopływ Zbrzycy) - j. Młosino Wielkie

Szlak Zbrzycy - rzeka koło Parzyna

1 2 3 4 5

Szlak Brdy (niebieski)

Szlak Brdy wiedzie z miejscowości Męcikał skąd niebieskim szlakiem docieramy w pobliże mostu kolejowego i dalej wzdłuż Jez. Dybrzk do granic Parku Narodowego „Bory Tucholskie”. W przeciwnym kierunku nad jezioro Trzemeszno ścieżka wiedzie do Giełdonu, a dalej do Mylofu, słynącego w Polsce i za granicą, z pstrągarni, z której ryby w różnej postaci można skosztować pobliskim barze.

Trasa szlaku:

Konarzyny (0) – Małe Swornegacie (7,9) – Stara Piła (15,8) – Swornegacie (21,8) – Drzewicz (29,4) – PN „Bory Tucholskie” – Męcikał (38,6) – Mylof (45,9) – Rytel (50,6) – Bydgoszcz (161,8)

Szlak Brdy - Czernica j. Dybrzk

Szlak Brdy - most kolejowy w Męcikale

Szlak Brdy - j. Trzemeszno

1 2 3

Szlak Zaborski (zielony)

Szlak o długości 41 km rozpoczyna się w Drzewiczu i prowadzi wzdłuż jezior: Łąckie i Małołąckie do leśnictwa Młynek. Mija okazały dąb i wiedzie wzdłuż jezior: Płęsno i Garliczno Duże. Docieramy do Laski, gdzie szlakiem niebieskim podążamy wzdłuż rzeki Kulawy i jeziora Głuche, aż do wsi: Wawrzynowo i Kruszyn, skąd docieramy do miejscowości Parzyn.

Stąd szlak kieruje się na wschód, przecina rzekę Zbrzycę i prowadzi do Leśna. Ostatni odcinek trasy prowadzi z Leśna na południe, wzdłuż Jez. Leśno Dolne, przechodzi przez   rezerwat archeologiczny „Kamienne Kręgi”, mija zabudowania wsi Zalesie, łączy się z ruchliwą drogą wojewódzką nr 235, prowadzącą do Brus i kończy się w centrum miasta.

Na trasie szlaku znajduje się tzw. „Dolina Mnichów” z okazałymi jałowcami, dąb szypułkowy o obwodzie 803 cm, rezerwat przyrody „Jezioro Nawionek”. Wędrówka przebiega ciągiem jezior rynnowych.

Trasa szlaku:

Drzewicz (0,0) –  Leśniczówka Młynek (3,6) – Laska (14,8) – Wawrzynowo (17,6) – Kubianowo (20,6) – Kruszyn (24,9) – Parzyn (27,9)– Leśno kościół (33,4) – Kręgi Kamienne (35,7) – Niechwaszcz (37,3) – Zalesie, Leśno (38,6) – Gacnik (40,6) – Brusy PKP (43,6)

Szlak Zaborski (zielony) - Kubianowo j. Duże Zmarłe

Szlak Zaborski (zielony) - świt w Zalesiu

Szlak Zbrzycy (niebieski) - bifurkacja rzeki Niechwaszcz

Szlak Zaborski (zielony)

Szlak Zaborski (zielony) - Kruszyn jałowce

1 2 3 4 5

Greenway Naszyjnik Północy (zielony)

Szlak rowerowy Greenway Naszyjnik Północy to pętla o długości 846,1 km, przebiegający przez 4 województwa: zachodniopomorskie, kujawsko – pomorskie, wielkopolskie i pomorskie.

Trasa szlaku (fragment biegnący przez powiat chojnicki):

Polnica (0) – Konarzyny (12,0) – Konarzynki (14,2) – Babilon (18,7) – Małe Swornegacie (25,0) – Kokoszka – Swornegacie (30,8) – Zbrzyca  – Śluza (37,4) – Parszczenica – Modziel (44,1) – Laska (49,9) – Widno – Rolbik (53,8)  – Kaszuba (59,7) – Leśno (63,2) – Lubnia (67,0)

Greenway Naszyjnik Północy (zielony) - Lubnia

1

Partyzancki Szlak Turystyczny im. Józefa Gierszewskiego (czarny)

Szlak partyzancki o gminę Brusy zahacza w okolicy wsi Skoszewo. W tym miejscu łączy się ze Szlakiem literackim im. Anny Łajming.

Poświęcony jest on pamięci żołnierzy TOW „Gryf Pomorski”, a w szczególności jednemu z jego komendantów – Józefowi  Gierszewskiemu. Wszystkie miejscowości na szlaku związane są z życiem komendanta Gierszewskiego, który urodził się w Prądzonce, zaczynał karierę nauczyciela w Wojsku, zamordowany został w bunkrze nad Jez. Sarnowicze Wielkie koło Leśniczówki Dywan, a pochowany jest w Borzyszkowach.

Trasa szlaku:

Lipnica – Prądzona – Borzyszkowy – Wojsk – Hamer młyn – Prądzonka – Skoszewo – Sominy – Dywan – Pełki – Borsztal – Turzonka – Dziemiany

Partyzancki Szlak Turystyczny im. Józefa Gierszewskiego (czarny)

Partyzancki Szlak Turystyczny im. Józefa Gierszewskiego (czarny)

1 2

KASZUBSKA MARSZRUTA

Kaszubska Marszruta to nowatorska sieć ścieżek i szlaków rowerowych, powstała w powiecie chojnickim. Łączy ona gminy powiatu (Czersk,

Chojnice, Brusy i Konarzyny) i przebiega przez atrakcyjne turystycznie tereny ze znanymi miejscowościami letniskowymi Swornegaciei Charzykowy. W ramach projektu powstało 164,88 km oznakowanych szlaków rowerowych

(4 szlaki i jeden łącznik). Część szlaków (61,11 km) to specjalnie wybudowane ścieżki rowerowe, biegnące wzdłuż ruchliwych szos, co pozwala znacznie zwiększyć bezpieczeństwo rowerzystów. Poza tym oznakowano 103,77

km szlaków rowerowych, biegnących drogami asfaltowymi o małym natężeniu ruchu oraz drogami szutrowymi i gruntowymi. Projekt Kaszubskiej Marszruty obejmował również: budowę 12 miejsc odpoczynku, wykonanie 42 tablic informacyjnych, zawierających mapę oraz informacje o atrakcjach przyrodniczych i turystycznych okolicy, budowę 5 kładek nad jarami i potokami oraz przebudowę mostu na Brdzie w Babilonie i budowę 2 przejść dla płazów.

Kaszubska Marszruta - ścieżka rowerowa Dzewicz - Wielkie Chełmy

Kaszubska Marszruta - ścieżka przed Wlk. Chełmami

Kaszubska Marszruta - kapliczka upamiętniająca PII w Czernicy

Kaszubska Marszruta - W. Chełmy odcinek leśny

Kaszubska Marszruta - Czyczkowy - błogosławiony ksiądz Józef Jankowski

Kaszubska Marszruta - Brusy-Jaglie

Kaszubska Marszruta - miejsce postojowe przy Chacie Kaszubskiej Brusy-Jaglie

Kaszubska Marszruta - dworek rodziny Sikorskich w Wielkich Chełmach (obecnie szkoła podstawowa)

Kaszubska Marszruta - ogród Józefa Chełmowskiego Brusy-Jaglie

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Foto:

• Gmina Brusy
• Zaborskie Towarzystwo Naukowe (Zbigniew Gierszewski)

Niewielka wieś, położona nad rzeką Zbrzycą, otoczona lasami Zaborskiego Parku Krajobrazowego. W miejscowości znajduje się odrestaurowany starosłowiański piec chlebowy. Pierwsze wzmianki o Widnie jako pustkowiu królewskim pochodzą z 1686 r. W 1710 r. Widno wymienione jest dokumentach kościelnych jako wieś należąca do parafii w Leśnie.

Co roku, w pierwszą sobotę sierpnia, Widno zamienia się w stolice kaszubskiego chleba. Jego cudowny zapach i niepowtarzalny smak przyciąga wielu amatorów ,wypiekanego w według tradycyjnej receptury pieczywa.

Murowana wieś, dalej czworaki, a za nimi w starym parku siedziba rodu Sikorskich, obecnie Szkoła Podstawowa im. Stanisława Sikorskiego, pierwszego starosty powiatu chojnickiego II Rzeczypospolitej, szambelana papieskiego, kaszubskiego ziemianina, działacza społecznego na Pomorzu W latach 1852-53 rodzina zbudowała dworek w stylu neogotyckim. Na początku XX wieku został on rozbudowany. Wielkie Chełmy gościły prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Stanisława Wojciechowskiego, bywali tam profesor Kazimierz Nitsch, kompozytor Feliks Nowowiejski oraz generał Józef Haller i Roman Dmowski. W czasie II wojny światowej wielkie Chełmy zajęli Niemcy – tam usadowił się sztab SS i Jagdkomando. Park założony w XVIII wieku z licznymi pomnikami przyrody: lipami, jesionami, wiązami, klonami, dębami, alejami grabowymi. Jego sekretarką była znana pisarka kaszubska Anna Łajming pochodząca z Przymuszewa.